پوسیدگی دندان های دائمی كودكان در اثر بی توجهی

رئیس هیات مدیره انجمن دندان‌پزشکی کودکان ایران گفت: درصد زیادی از اولین کرسی دایمی دندان های کودکان در کشور به علت بی توجهی خانواده ها و عدم مراجعه به دندان پزشک پوسیده شده و از بین می رود.
دکتر مجتبی وحید گلپایگانی، عضو هیات علمی دومین همایش دندان پزشکان سراسر کشور، با بیان این که حفظ و ترمیم دندان های شیری و اولین دندان های دایمی در کودکان و نوجوانان بسیار مهم است، گفت: اولین کرسی های دایمی دندان ها در سن 6 سالگی و در انتهای دهان، پشت دندان دوم سری شیری ظاهر می شوند و به علت شیارهای عمیقی که دارند نیازمند مراقبت های بهداشتی ویژه ای هستند.
او افزود: شکل خاص و زمان رویش اولین کرسی دایمی دندان ها به نحوی است که والدین کودکان تصور می کنند این کرسی، جزو دندان های شیری است به همین دلیل مراقبت های بهداشتی لازم انجام نمی شود که در نتیجه، احتمال پوسیدگی اولین کرسی دایمی در کودکان بسیار بالاست.
مدیر گروه بخش کودکان دانشکده دندان پزشکی شهیدبهشتی، تصریح کرد: اولین کرسی دایمی دندان ها دارای شیارهای عمیقی است که با توجه به محل قرارگیری آن در انتهای دهان، می تواند باعث تجمع باقیمانده غذا در این شیارها و پوسیدگی آن ها شود.بنابراین خانواده ها باید برای مراقبت های ویژه از اولین کرسی دایمی دندان ها، کودکان 6 ساله خود را حتماً نزد دندان پزشک ببرند.
او اعلام کرد: متأسفانه درصد بسیار بالایی از اولین کرسی دندان های دایمی کودکان کشور به علت غفلت خانواده ها در مراجعه به دندان پزشک و سن پایین کودکان و کم توجهی آنها در رعایت بهداشت دهان و دندان و همچنین مصرف بالای مواد قندی در این سنین، از بین رفته و دچار پوسیدگی می شود.
دکتر وحید گلپایگانی، فلوراتراپی و پوشاندن شیارهای اولین کرسی دایمی داندان ها و نیز آموزش رعایت بهداشت دهان و مسواک زدن صحیح و کنترل مصرف مواد غذایی قندی را از جمله اقدامات مراقبتی ویژه در سن 6 سالگی عنوان کرد که برای جلوگیری از پوسیدگی اولین کرسی دایمی دندانها لازم و ضروری است.
رئیس هیات مدیره انجمن دندان پزشکی کودکان ایران نقش خانواده ها، رسانه ها و به خصوص مربیان بهداشت مدارس در کنترل این پوسیدگی را بسیار مهم ارزیابی و تصریح کرد که در تمام مدارس کشور باید مربی بهداشت دهان و دندان حضور داشته باشد و آموزش های لازم برای مراقبت از دندان ها را به خانواده ها و دانش آموزان ارایه کند چرا که در این مقطع سنی، تأثیر فعالیت مربی بهداشت دهان و دندان در مدرسه از فعالیت دندان پزشکان نیز اهمیت بیشتری دارد.
جام جم آنلاین

آرواره خزنده نیوزیلندی الگویی برای دندان های مصنوعی

گروهي از محققان براساس وضعيت جمجمه و دندان هاي خزنده اي نيوزيلندي به نام تواتارا مدلي رايانه اي درست كرده اند. آنها به وسيله اين مدل رايانه اي نشان داده اند كه چگونه فعل و انفعالات پيچيده بين فك ها، ماهيچه ها و مغز ما مي تواند از وارد آمدن آسيب به دندان هاي كاشته (ايمپلنت دنداني) و مفاصل فكمان جلوگيري كند.
تواتارا يك خزنده سوسمار مانند است كه اجدادش در زمان دايناسورها در همه جا منتشر بوده اند. برخلاف پستانداران و كروكوديل ها كه دندان هايي دارند كه به وسيله يك روباط قابل انعطاف داخل حفره دهان نگه داشته مي شوند، تواتارا دندان هايي دارد كه با استخوان فكش به هم آميخته. به عبارتي تواتارا هيچ روباطي ندارد و وضعيت دندان هاي او خيلي شبيه به دندان هاي كاشته امروزي در انسان است.
اعضاي گروهي كه اين تحقيق را انجام داده اند محققاني از دانشگاه هال، كالج دانشگاهي لندن و مدرسه پزشكي هال يورك هستند. دكتر نيل كورتيس يكي از محققان شركت كننده در اين تحقيق مي گويد:«موقعي كه انسان ها و بسياري از جانوران ديگر چيزي مي خورند جلوي آسيب رسيدن به دندان ها و فكشان را هم مي گيرند. آن هم به اين خاطر كه روباطي دارند كه هم هر دندان را سر جايش نگه مي دارد و هم وقتي لقمه اي سفت است به مغز انعكاس مي دهد.»
دكتر مارك جونز عضو ديگر گروه تحقيقاتي نيز مي گويد:«در جوامعي كه مثل جوامع غربي از شكر اشباع شده اند بسياري از آدم ها در نهايت دندان هايشان را از دست مي دهند و بايد به جاي آنها از دندان هاي مصنوعي يا دندان هاي كاشته استفاده كنند. آنها همچنين روباط پريودنتال خود را از دست مي دهند. (روباط پريودنتال بافت همبندي است كه دندان را احاطه و آن را به استخوان فك متصل مي كند و سرجايش نگه مي دارد.) ما مي خواستيم مغز خود تواتاراها به ما بگويد كه موقعي كه اين جانوران چيزي مي خورند چه روي مي دهد.»
بنابراين اين گروه تحقيقاتي مدلي رايانه اي از جمجمه تواتارا درست كردند تا بازخوردي كه بين مفاصل فك و ماهيچه ها در يك جانور فاقد روباط هاي پريودنتال صورت مي گيرد را بررسي كنند.
دكتر كورتيس مي گويد:«تواتارا مدت 60 سال را به خير و خوشي در جهان وحش بسر مي برد بدون اين كه نياز باشد دندان هاي ديگري جايگزين دندان هايش كند. چراكه اين جانور مي تواند به طور ناخودآگاه نيرويي كه بر مفصل فكش وارد مي شود را اندازه گيري و نيروي انقباضات ماهيچه فكش را براين اساس تنظيم كند.»
اين يافته توضيح مي دهد كه چگونه تواتاراها دندان هايشان و انسان ها دندان هاي مصنوعيشان را مديريت مي كنند تا اين دندان ها نشكنند و در نهايت با ناهنجاري هاي مفصل فك مواجه نشوند. اين واضح است كه داشتن يك روباط پريودنتال بويژه براي تنظيم دقيق حركات جويدن خيلي مفيد است و همين مفيد بودن مي تواند توضيح دهد كه چرا اين روباط به طور مستقل در اجداد پستانداران، كروكوديل ها، دايناسورها و حتي بعضي از ماهي ها تكامل يافته است.
به هرحال محققان انجام اين قبيل تحقيقات را براي گسترش سلامتي و تندرستي بويژه در سنين سالمندي حياتي مي دانند.

ایران

در این ساعت هرگز مسواک نزنید...!!!

همچنین همه می دانند كه مسواك زدن یكی از ساده ترین و بهترین راه ها برای حفظ سلامت دندان ها است. اما سوالی كه وجود دارد این است كه آیا در طول روز زمانی هست كه برای مسواك زدن بهتر از بقیه اوقات باشد؟ آیا اثر مسواك زدن در زمان های مختلف با هم تفاوت دارد؟

متخصصان انجمن دندانپزشكی آمریكا، توصیه می كنند كه حداقل 2 بار در روز دندان های خود را مسواك بزنیم؛ البته یكی از این دفعات حتما باید قبل از خواب باشد. اما زمان هایی كه در طول روز بیشتر می خورید و می آشامید، بهتر است كه بیشتر هم از مسواك استفاده كنید. مسواك زدن درست به از بین بردن پلاك های دندان كمك می كند. باكتری های موجود در پلاك دندان عامل ایجاد 2 بیماری مهم دهان و دندان هستند: پوسیدگی دندان ها و بیماری های لثه.



به علاوه نكته مهمی كه كمتر به آن توجه می شود این است كه بعضی از مواد غذایی و نوشیدنی های خاص باعث می شوند باكتری ها در محیط دهان، اسیدی آزاد كنند كه برای مینای دندان مضر است. هنگامی كه شما غذاها یا نوشیدنی های شیرین یا حاوی نشاسته می خورید، باكتری های موجود در دهان اسیدی تولید می كنند كه می تواند به مینای دندان آسیب برساند.

بنابراین خیلی مهم است پس از خوردن و آشامیدن مواد غذایی از مسواك استفاده كنیم. همچنین انتخاب غذاهای مغذی كه كربوهیدرات و قند كمی دارند و نوشیدن مقدار زیادی آب در طول روز نیز می توانند به كاهش تولید این اسیدهای مضر در دهان كمك كنند.

چند توصیه ضروری

اما همین مسواك زدن كه عامل مهم سلامتی دهان و دندان و در نتیجه كل بدن است، گاهی برای مینای دندان كه بخش باارزش دندان است، مضر است. پزشكان متخصص توصیه می كنند پس از خوردن مواد غذایی یا نوشیدنی های اسیدی مانند آب پرتقال حداقل تا 30 دقیقه از مسواك زدن خودداری كنید.

چرا كه اسید حاصل از این نوع نوشیدنی ها، مینای دندان را ضعیف می كند و مسواك زدن بلافاصله پس از خوردن چنین مواد غذایی می تواند به مینای دندان صدمه بزند. بهتر است اگر از قبل می دانید كه قرار است مواد غذایی اسیدی مصرف كنید، اول و قبل از خوردن مسواك بزنید.

همچنین در صورتی كه دندان خود را ترمیم كرده اید، تا 8 ساعت از مسواك زدن خودداری كنید تا موادی كه دندان پوسیده شما را پر كرده است، خود را بگیرد.

البته مسواك زدن به تنهایی نمی تواند تمام پلاك های دندان را از بین ببرد. متخصصان انجمن دندانپزشكی آمریكا، استفاده از دهان شویه های ضد میكروب و نخ دندان را نیز توصیه می كنند.

همچنین استفاده از نخ دندان را باید به یك عادت هر روزه تبدیل كرد تا ذرات مواد غذایی كه میان دندان ها گیر كرده است تمیز شده و از این طریق، پلاك ها و باكتری های مضر در محیط دهان كاهش یابند. در ضمن مراجعه به دندانپزشك و مشورت با او را نیز فراموش نكنید.
manba.hipersia

بیماریهای بافتهای نگهدارنده اطراف دندان

بافتهای نگهدارنده اطراف دندان یعنی “ Periodental " از دو واژه یونانی به معنای « اطراف دندان » تشکیل شده است. بافتهای نگهدارنده اطراف دندان می‌توانند به انواع مختلفی از بیماریها مبتلا شوند که همگی در اثر عفونت باکتریایی لثه‌ها، استخوان و رباطهایی که از دندان حمایت کرده و آنها را در داخل آرواره نگه می‌دارند، به وجود می‌آیند. بیماریهای بافتهای نگهدارنده اطراف دندان معمولاً بدون درد بوده و ممکن است پیشرفتی آهسته یا کاملاً سریع داشته باشند. بدون معاینه منظم دندانها ، ممکن است تا آسیب شدید بر لثه‌ها و استخوانهای آرواره از بیماری بافتهای نگهدارنده اطراف دندانهای خود مطلع نشوید و آنگاه دیگر از دست رفتن دندان غیر قابل اجتناب خواهد بود.

مقدمه
دندانهای شما برای یک عمر باید کار کنند و با مراقبت مناسب نیز از پس این کار بر می‌آیند و این به معنای مسواک زدن روزانه و تمیز کردن بین دندانها در طول روز و پاکسازی صحیح و منظم دندانها است تا از بیماریهای بافتهای نگهدارنده اطراف دندان جلوگیری شود. بیماریهای بافتهای نگهدارنده اطراف دندان علت عمده از دست رفتن دندانها در بزرگسالان است، ولی می‌توان از این بیماریها پیشگیری کرد.

بیش از نیمی از افراد بالای ١٨ سال حداقل در مراحل اولیه زندگی تا حدی درگیر بیماری بافتهای نگهدارنده اطراف دندان هستند. پس از 35 سالگی، تقریباً سه چهارم بزرگسالان دچار نوعی بیماری بافت اطراف دندان می‌باشند. با این همه، بیماریهای بافت اطراف دندان می‌تواند در هر سنی اتفاق بیافتد. حتی کودکان پنج یا شش ساله هم می‌توانند علائم بیماریهای بافت اطراف دندان را نشان دهند. برای پیشگیری از این بیماریها لازم است بدانید چه عواملی باعث ایجاد این نوع بیماریها می‌شود، عادات بهداشتی خوبی برای حفظ سلامت دهان و دندان خود داشته باشید و تحت مراقبت منظم قرار گیرید.
علل بیماریهای بافت های اطراف دندان
بیماریهای بافتهای اطراف دندان در اثر انواعی از باکتریهای موجود در پلاک Plague ( لایه چسبنده بی رنگی از باکتریها که بطور مداوم بر روی دندانها تشکیل می‌شود ) بوجود می‌آید. این باکتریها سمومی ( Toxins ) از خود ترشح می‌کنند که لثه‌ها را تحریک کرده و منجر به از هم گسیختگی اتصال بافتهای لثه به دندانها می‌شود. به مرور زمان این سموم می‌توانند بافتهای لثه را از بین برده و با پیشرفت عفونت به ضایعات استخوانی منجر شوند.

بعلاوه ، پلاکی که از روی دندان برداشته نمی‌شود می‌تواند با مواد دیگر ترکیب شده و به رسوب سخت و متخلخلی به نام جرم دندان ( Calculus ) یا باره مبدل می‌شود. جرم روی سطح دندان و بالای خط لثه ممکن است در بیماریهای بافتهای اطراف دندان دخالتی نداشته باشد. اما وجود جرم بر روی سطح ریشه دندان و زیر لثه‌ها برداشتن پلاک و باکتریهای جدید را دشوارتر می‌سازد. برخلاف پلاک که خودتان می‌توانید آن را از سطح دندان بردارید، فقط دندانپزشک یا بهدار دهان و دندان می‌تواند جرم یا باره دندان را بر طرف کند.
انواع بیماریهای بافتهای اطراف دندان
شکلهای مختلفی از بیماریهای لثه‌ای و بافتهای اطراف دندانی وجود دارد که شایعترین آنها عبارتند از : التهاب لثه (Gingivitis) و التهاب بافتهای نگهدارنده اطراف دندان ( Periodontitis). التهاب لثه ( ژنژویت ) اولین مرحله بیماریهای بافتهای اطراف دندان بوده و قابل برگشت است. با این وجود ، در صورت عدم معالجه ممکن است به بیماری وخیم تری منجر شود. پریودنتیت یا التهاب بافتهای اطراف دندان مراحل پیشرفته‌تر بیماریهای بافتهای اطراف دندان است. در این حالت لثه‌ها ، استخوان و سایر ساختارهایی که از دندانها محافظت می‌کنند، آسیب می‌بینند. ممکن است دندانها شل شده و بیفتند یا احتیاج به کشیدن پیدا کنند. در این مرحله برای پیشگیری از ضایعات دندانی به درمانهای پیچیده‌تری احتیاج است.
سایر عوامل موثر در بیماریهای بافتهای اطراف دندان
اگر چه بیماریهای بافتهای اطراف دندان در اثر پلاک ایجاد می‌شود، تعدادی از عوامل دیگر می‌توانند احتمال خطر ، شدت و سرعت پیشرفت این بیماریها را افزایش دهند.
افرادی که تنباکو می‌کشند یا می‌جوند در مقایسه با کسانی که اصلا" تنباکو مصرف نمی‌کنند به احتمال بیشتر و با شدت بیشتری دچار بیماریهای بافت اطراف دندان می‌شوند.
پلها (bridges ) و نامرتبی دندانها و پرشدگی‌های ناقص دندانها همگی در انباشتگی پلاک و افزایش احتمال ایجاد بیماریهای بافت های اطراف دندان دخالت دارند.
عاداتی که در آن فشار زیادی به دندانها وارد می‌آید، مثل دندان قروچه کردن یا سائیدن دندانها نیز ممکن است روند تخریب استخوانهای حمایت کننده را تسریع بخشد.
رژیم غذایی نامتعادل ممکن است باعث شود که بیماریهای بافت اطراف دندان با سرعت بیشتری پیشرفت کند یا شدت بیماری افزایش یابد. تحقیقات نشان می‌دهند که رژیم غذایی نامتعادل باعث می‌شود بافتهای دهان مقاومت کمتری نسبت به عفونت داشته باشند.

حاملگی یا استفاده از قرصهای پیشگیری از بارداری.
با افزایش سطح هورمونی باعث واکنش حساستر بافتهای لثه نسبت به سموم آزاد شده از پلاک و تسریع رشد برخی باکتریها می‌شود. لثه‌ها به احتمال بیشتری قرمز ، دردناک و متورم شده به آسانی خونریزی می‌کنند.
بیماریهای سیستمیک مثل ایدز یا دیابت می‌توانند مقاومت بافتها را نسبت به عفونت کاهش داده بر وخامت بیماریهای اطراف دندان بیفزایند.
داروها : استروئیدها ، برخی انواع داروهای ضد تشنج ، داروهای ضد سرطان و برخی بلوکرهای کانال کلسیم و بسیاری از داروهای دیگر لثه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهند. اطلاع پزشک از داروهایی که شما مصرف می‌کنید، بسیار مهم است. بنابراین، در مواقع لزوم از آوردن سابقه طبی خود اطمینان حاصل کنید.

در حالی که همه این عوامل می‌توانند در احتمال خطر یا شدت بیماریهای بافتهای اطراف دندان دخالت داشته باشند، خود عامل ایجاد کننده این بیماریها نیستند. حتی اگر شما یک یا چند تا از این عوامل را دارا باشید، هنوز با عمل کردن به توصیه دندانپزشک و کنترل پلاک می‌توانید از بهداشت دهانی خوبی برخوردار باشید.





توصیه‌های لازم برای سلامت دهان و دندان
در صورت مراقبت مناسب و کافی، حفظ سلامت دندانها و لثه ها برای یک عمر امکان پذیر است. بگونه‌ای که:

دندانهای خود را هر روز تمیز کنید.
دندانها را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. این کار پلاک را از روی سطح داخلی، به خارجی و جونده دندانها برطرف می‌کند. مسواکی با پرزهای نرم و کیفیتی خوب انتخاب کنید. مسواک سایش پیدا کرده ، ریش ریش شده یا با پرزهای سخت می‌تواند به لثه‌ها صدمه بزند. اطمینان حاصل کنید که از محصولات مورد تأیید دندانپزشکان استفاده می‌کنید تا ایمنی و اثر بخشی محصول تضمین شده باشد.

از نخ دندان یا سایر تمیزکننده‌های بین دندانی برای کمک به زدودن پلاک از فضای بین دندانها که مسواک دسترسی به آن ندارد، استفاده کنید. ژنژویت را غالبا" می‌توان بطور موفقیت آمیزی با مسواک زدن منظم روزانه و تمیز کردن بین دندانها برطرف کرد.
خمیر دندانها و دهانشویه‌های حاوی فلوراید برای کمک به پیشگیری دندان توصیه می شود. چنانچه در کنترل پلاک بالای خط لثه و ژنژویت احتیاج به کمک اضافی داشتید، دندانپزشک شما ممکن است استفاده از یک دهانشویه ضد میکروبی مورد تأیید ADA را به عنوان روشی مؤثر علاوه بر روشی که بطور روزانه برای حفظ بهداشت دهان به کار می‌برید، توصیه می‌کند.
رژیم غذایی متعادلی برای سلامت عمومی بدن
از گروههای غذایی اصلی – نانها ، حبوبات و غلات دیگر ، میوه‌ها ، سبزیجات ، گوشتها ، گوشت پرندگان ، ماهی و معادل اینها ، شیر ، پنیر و ماست استفاده کنید. این غذاها پروتئینها ، کربوهیدراتها ، چربیها ، ویتامینها ، مواد معدنی و آب کافی مورد نیاز بدن شما را فراهم می‌آورند. پاک سازی حرفه‌ای دندانها برای جلوگیری از بیماریهای بافتهای اطراف دندان ضروری است. دندانپزشک و بهدار دهان و دندان شما تکنیکهای مناسبی برای مسواک زدن به شما نشان می‌دهند، پرسشهای شما را پاسخ داده و برنامه مناسبی برای معاینات عمومی به شما توصیه می‌کنند.
علائم بیماریهای بافتهای اطراف دندان
لثه‌هایی که به آسانی خونریزی می‌کنند.
لثه‌های قرمز ، متورم یا دردناک
لثه‌هایی که از دندانها عقب نشینی کرده‌اند.
بیرون زدن چرک از بین دندانها و لثه‌ها هنگام فشار دادن لثه‌ها
بدبویی یا بدمزگی دائمی دهان
فاصله افتادن یا لق شدن دندانهای دائمی
هر نوع تغییر در جفت شدن دندانهای بالا و پایین هنگام گاز زدن
هر نوع تغییر در نشستن دندانهای مصنوعی بر روی لثه

با این همه، ممکن است شما دچار بیماریهای بافتهای اطراف دندان شوید و در عین حال هیچیک از این علائم را نداشته باشید. اکثر مردم با وجود ابتلا به بیماریهای بافتهای اطراف دندان دردی احساس نمی‌کنند. به همین دلیل معاینات عمومی منظم شامل بررسی امتحان بافتهای اطراف دندان اهمیت دارد.

تشخیص بیماریهای بافتهای اطراف دندان
دندانپزشکان با معاینه‌های دندانپزشکی منظم می‌توانند بیماریهای بافتهای اطراف دندان را در مراحل اولیه ، قبل از صدمه غیر قابل برگشت استخوانها و دندانها تشخیص دهند. این بیماریها پیشرونده بوده و در بدو امر علائم ناراحت کننده ای ایجاد نمی‌کنند تا در مورد وجود مشکل به شما هشدار دهند. با این وجود ، درد در مراحل پیشرفته و یا در بیماریهای با پیشرفت سریع ممکن است رخ دهد. بنابراین ، آنقدر صبر نکنید که دندان درد به سراغتان بیاید. دندانپزشک در طول معاینات عمومی ، لثه‌های شما را از نظر مشکلات بافتهای اطراف دندان معاینه می‌کند و با استفاده از وسیله‌ای به نام سوند پریودونتال وارسی می‌کند که آیا بافت لثه اتصال خود را از دندان از دست داده یا نه و آیا شیار بین لثه‌ها و دندانها عمیق شده است یا خیر. عمق این پاکتها را می‌توان به کمک این وسیله اندازه گیری کرد. دندانپزشک شما ممکن است نیاز به گرفتن عکس رادیوگرافی پیداکند تا ببیند آیا استخوانها تخریب شده‌اند یا خیر.

در صورت تشخیص بیماری بافتهای اطراف دندان ، دندانپزشک تان یا شخصا" برنامه درمانی را شروع می‌کند یا شما را به یک پریودنتیست ارجاع می‌دهد. پریودنتیست کسی است که در تشخیص ، پیشگیری و درمان بیماریهای بافتهای اطراف دندان تخصص دارد. نخستین قدم معمولا" یک پاکسازی کامل است که ممکن است شامل جرم گیری برای برداشتن پلاکها و جرم زیر خط لثه باشد. ریشه‌های دندان را نیز می‌توان برای هموار کردن سطح ریشه‌ها پرداخت کرد تا بافت لثه مجاور دندانها ترمیم گردد. در برخی موارد به هم جفت شدگی دندانها (Occlusion) ممکن است احتیاج به تنظیم کردن داشته باشد. برای کمک به کنترل رشد باکتریهای زیر لثه که از خود سم تولید کرده و باعث التهاب بافتهای اطراف دندان می‌شوند، استفاده از آنتی‌بیوتیکها یا شستشو با مواد ضدعفونی کننده توصیه می‌شود.

در صورت پیدایش پاکتهای عمیقتر ( بیش از ٤ تا ٦ میلی متر ) ممکن است به عمل جراحی احتیاج شود. این برای دندانپزشک یا بهدار دهان و دندان مشکل است که پلاک و جرم را بطور کامل از پاکتهای عمیق پاک کند. بیماران به ندرت ممکن است بتوانند آنها را تمیز و عاری از پلاک نگه دارند. باقی گذاردن پاکتها زمینه را برای ایجاد عفونت و تخریب استخوان فراهم می‌کند. در صورت عمیق بودن پاکتها و تخریب استخوانی ممکن است به عمل جراحی فلاپ (Flap Surgery) (احتیاج شود تا دندانپزشک با دسترسی به ریشه دندانها بتواند جرم ، پلاک و بافتهای بیمار را بطور کامل بردارد. در این تکنیک لثه را از روی استخوان بلند کرده و سپس در محلی جدید یا در وضعیتی جدید از نو بخیه می‌زنند تا تمیز نگه داشتن آن راحت باشد.
عمل جراحی استخوان
این عمل گاه در کنار جراحی فلاپ انجام می‌گیرد. در جراحی استخوان مقداری از استخوان دور دندان را از نو شکل می‌دهند. در مواردی خاص برای جایگزین کردن استخوان از دست رفته ممکن است از پیوند استخوان استفاده شود. ممکن است استفاده از بستها ( Splints) و وسایل دیگر برای ثابت کردن موقت دندان لق و یا پس از تکمیل درمان پریودونتال ضرورت یابد. اقدامات مؤثر دیگری نیز برای جایگزین کردن بافت لثه و استخوان تخریب شده در مراحل پیشرفته بیماری در دسترس می‌باشد. این اقدامات برای مشکلات ویژه بافتهای اطراف دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

رعایت بهداشت دهان برای جلوگیری از وخامت بیماریهای بافت اطراف دندان یا عود آن ضروری است. به علاوه ، دندانپزشک شما مایل است که شما به دنبال یک دوره درمان فعال ، در فواصل منظم برای ویزیت مراجعه کنید تا اطمینان یابد که اولا" شما بهداشت دهان را رعایت کنید یا خیر ، ثانیا" هر نوع پلاک یا جرم را که احیانا" در این فاصله تجمع پیدا کرده است بردارد و ثالثا" دهان شما را وارسی کند که مطمئن شود بیماری بافت اطراف دندان شما تحت کنترل می‌باشد.

manabe:daneshnameh.roshd

وصیه های مهم برای دیابتی ها هنگام انجام کار دندانپزشکی

توصیه های مهم برای دیابتی ها هنگام انجام کار دندانپزشکی


انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه


نوشته :دکتر آتس سا پاک فطرت(استادیار دانشکده دندانپزشکی مشهد)
دیابت یکی از مهمترین بیماری های متابولیک از لحاظ شیوع و بروز تظاهرات دهانی است و اهمیت فوق العاده برای دندان پزشکان به جهت رعایت ملاحظات دندان پزشکی خاص هنگام درمان و حتی تشخیص زودرس این بیماری دارد.
در مجموع مهمترین نکاتی که برای یک دندان پزشک در برخورد با بیماران دیابتی شناخته شده؛ حایز اهمیت است عبارتند از: تظا هرات دهانی دیابت مثل: عفونت بافت نرم اطراف دندان به درمان، ریسک بالای عفونت و تاخیر در ترمیم و احتمال وقوع اورژانس های مهم در مطب دندانپزشکی است.
نقش دندان پزشک علاوه برتشخیص و درمان تظاهرات دهانی، آشنایی با اورژانس ها، وشناسایی بیماران تشخیص داده نشده دیابتی است که بالاترین ریسک را در انجام درمان دندان پزشکی دارند.
بنابراین به نظر می رسد که تشکیل پرونده به صورت مرسوم و سوال از ابتلا به دیابت هنگام اخذ تاریخچه در این مورد خاص مشکل گشا نیست، چون بسیاری از بیماران دیابتی با وجود بروز عوارض دیررس دیابت و حتی بعد از آن متوجه مشکل خود نیستند. مهم ترین راهکار برای جبران این چالش و پیامد های آن، آموزش دندان پزشکان برای تشخیص سریع و غربالگری بیماری دیابت از طریق اخذ تاریخچه مناسب و معاینه کامل دهانی است.
در معاینه بالینی توجه به یافته های دهانی مثل عفونت قارچی، سوزش دهان، عفونت مقاوم بافت نرم اطراف دندان به درمان های رایج و به صورت نادر بروز عفونت های غیر معمول فرصت طلب در حفره دهان بسیار حایز اهمیت است و لذا در این شرایط هنگام اخذ تاریخچه تاکید بر سوال کردن از سایر علایم و نشانه های دیابت و در صورت نیاز درخواست آزمایش به خصوص در مورد افرادی که ریسک فاکتور دیابت را دارند با وسواس بیشتر بسیار حایز اهمیت است.
لازم به تاکید است که سوال از علایم کلیدی دیابتی همیشه کفایت نمی کند چون در دیابت نوع دو این علایم غیر شایع بوده اما گاهی علایم دیگر مثل کاهش یا افزایش وزن، اشکالات بینایی و یا عفونت های ماندگار و فرصت طلب پوستی بیشتر کمک کننده بوده و نیاز است که دندان پزشکان آگاهی کافی از آن ها داشته باشند.
عفونت های قارچی دهان اغلب مشخصه سیستم ایمنی تضعیف شده و یا بیماری های سیستمیکی هستند که باعث سرکوب عملکرد ایمنی فرد شده است که درچنین مواردی دندان پزشک لازم است دیابت را نیز مد نظر قرار دهد.
در نهایت در صورتی که شک و ظن قوی بالینی وجود داشته باشد؛ نیاز به استفاده از پاراکلینیک به خصوص تقاضای تست قند ناشتا یاFPG می باشد که تست مناسب غربالگری این بیماری است و باید مشاوره پزشکی در اسرع وقت انجام شود.
اما مسلم است درخواست تست قند ناشتا زمانی از طرف دندان پزشک الزامی است که علایم ونشانه های دیابت حضور دارند و یا ریسک فاکتورهای آن در تاریخچه وجود دارد؛ اما بیمار از آن اطلاعی ندارد و یا بیمار شناخته شده دیابتی است که باید قبل از درمان دندان پزشکی نحوه کنترل بیماری او مشخص شود.
ریسک فاکتورها عبارتند از:
سابقه فامیلی
چاقی
سن بالای 45 سال
قومیت و نژاد
IGT (عدم تحمل گلوکز)
سابقه دیابت حاملگی و نوزاد بالای 4 کیلوگرم
فشار خون بالای 90/140
تری گلیسیرید بیشتر از 250 و کلسترول نوع خوب بیشتر از 35
باید تاکید کرد درصورتی که قند ناشتا بالای 126 و یا قند تصادفی بالای 200 باشد ارجاع بیمار به پزشک الزامی است.
توجه به این نکته ضروری است که رعایت ملاحظات دندان پزشکی باید با لحاظ این مسئله باشد که بیمار دیابتی به علت تغییرات عروقی می تواند دارای عوارض مهمی مثل مشکلات قلبی، عروقی، پرفشاری خون، درگیری کلیه و نوروپاتی ها نیز باشد که مسلم است هر کدام از آن ها نیز در صورت اثبات؛ ملاحظات خاصی را طلب می کند. کاهش مقاومت به عفونت در دیابت کنترل نشده نیز باعث دستکاری هر چند مختصر منجر به عفونت های وسیع و پیش بینی نشده می شود که اغلب کنترل آن مشکل می باشد.
یک گزینه مهم دیگر که در دیابت از نظر دندان پزشکی حایز اهمیت است توجه به اورژانس های پزشکی است که می تواند عوارض مغزی ماندگار داشته باشد.
توجه به علایمی مثل: سردرد، تعریق، لرزش، عصبانیت، عدم آگاهی از زمان ومکان، عدم همکاری هنگام درمان به خصوص در بیمارانی که تحت درمان با انسولین هستند؛ بسیار مهم و باید بلافاصله در صورت هوشیاری محلول قندی به بیمار داد و یا با تزریق سرم قندی یا گلوکاگون درمان ابتدایی انجام و بیمار به بیمارستان منتقل شود. گرچه احتمال وقوع کمای دیابتی کمتراست؛ اما تنفس سریع، افت فشار، تکرر ادرار نیز نشان بالا رفتن قند خون می باشد.
اما آنچه باید به آن تاکید شود این است که رعایت اصول استاندارد هنگام اخذ تاریخچه و معاینه بالینی معمولا از بروز این حوادث پیشگیری کرده و یا احتمال آن را بسیار کاهش می دهد.
در مجموع ملاحظات دندان پزشکی را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
1- نخست به منظور غربالگری، تشخیص و به خصوص تعیین ریسک خطر بیمار دیابتی در هنگام اخذ تاریخچه باید به یک سری سوالات پاسخ داده شود: نوع و شدت دیابت، نحوه درمان، سابقه حملات به علت افزایش یا کاهش قند خون، آخرین ویزیت پزشک، میزان آخرین تست قند خون، آیا سابقه بستری در بیمارستان به جهت وقوع اورژانس مربوط به دیابت را داشته است یا خیر.
مجموعه پاسخ های این پرسش هاست که نوع ملاحظات دندان پزشکی و ریسک خطر درمانی را با توجه به ارزیابی شدت بیماری و میزان کنترل آن را مشخص می کند.
سئو الات مهم در هنگام اخذ تاریخچه از بیمار دیابتیک شناخته شده:
آیا شما مبتلا به دیابت هستید؟
چه داروهایی مصرف می کنید؟
آیا شما تحت درمان پزشک می باشید؟


سئوالات برای تعیین شدت بیماری و درجه کنترل آن:
اولین بار چه زمانی تشخیص دیابت شما داده شد؟
در آخرین اندازه گیری؛ میزان قند خون شما چقدر بوده است؟
میزان معمول قند خون شما چقدر است؟
درمان دیابت شما چگونه انجام می شود؟
هرچند وقت یک بار دچار شوک انسولینی می شوید؟
در هر تزریق چه میزان انسولین دریافت می کنید و هر چند وقت یک بار انسولین تزریق می کنید؟
آیا خود شما آزمایش قند ادرار انجام می دهید؟
از آخرین مراجعه شما به پزشک چه مدت گذشته است؟
ایا در حال حاضر هیچ علامتی از دیابت دارید؟


2- در صورتی که تشخیص داده شد بیمار مبتلا به دیابت نیست اما جزو افراد با خطر بالای ابتلا به دیابت است و یا به جهت یکسری علایم و نشانه ها مشکوک به دیابت باشد، بیمار برای بررسی قند خون ارجاع می شود. اصولاً در صورتی که بیمار مبتلا به دیابت نیاز به درمان دندان پزشکی دارد؛ تعیین قند خون ناشتا و یا قند اتفاقی با گلوکو متر(دستگاه تست قند خون) در مطب برای ارزیابی وضعیت بیمار کمک کننده است.
3- یک نکته مهم که در ارزیابی بیمار تحت درمان انسولین باید به آن توجه شود؛ نوع انسولین مصرفی و زمان دریافت آن است. از آن جا که یک عامل مهم برای جلوگیری از شوک ناشی از کاهش قند خون اطمینان از مصرف وعده غذایی معمول؛ علاوه بر دریافت انسولین و ترجیحاً انجام درمان دندان پزشکی در زمانی به غیر از اوج اثر انسولین است. بنابراین حداقل دندان پزشک باید طول اثر انسولین ها و میزان و زمان دریافت انسولین بیمار را بداند. حتی در بیمارانی که داروهای خوراکی مصرف می کنند؛ ریسک ابتلا به شوک ناشی از کاهش قند خون وابسته به نوع دارو متفاوت است و نیاز مند اطلاع دندان پزشک از آن است.

هشدار به دندانپزشکان در مورد ابتلا به ایذر

هشدار به دندانپزشکان در مورد ابتلا به ایذر


انتخاب :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه


دندانپزشکان برای محافظت از خود ، همکاران و بیمارانشان در مقابل عفونت HIV مسئولند و باید مطمئن باشند که سرویس پزشکی آنها بیماران را مبتلا به عفونت نمی‌کند. از آنجایی که گرفتن تاریخچه و معاینات نشانگر ابتلا به عفونت HIV نمی‌باشد بایستی همواره در تماس با خون و دیگر مایعات بدن توجه لازم را به عمل آورد. بنابراین دندانپزشکان بایستی همواره موارد زیر را مد نظر داشته باشند:



حفاظت شخصی

– استفاده از دستکش جراحی ، ماسک ، عینک و لباس محافظ و به حداقل رساندن خروج بزاق از دهان بیمار

- پوشیدن دستکش مناسب حین خروج خون و دیگر مایعات دهانی و در محل وسایل آلوده به خون

– هنگامی که دستکش حین کار سوراخ شد بلافاصله بایستی خارج شده ، دستها با دقت شسته شوند و دستکش تعویض گردد. وسایل آلوده بایستی از ناحیه استریل خارج گردند.

– اجازه دهید خونریزی ناشی از نوک سوزن تداوم یابد و سپس محل را با آب و صابون بشویید.

- وسایل هر بیمار باید استریل گردد. وسایلی که قابل استریل کردن نیستند بایستی زیر آب با فشار زیاد گرفته شوند و سطح آنها تمیز گردد و با یک دزانفکتان مناسب سوآب شوند.

– خون و بزاق قبل از تهیه رادیوگرافی و قبل از پالیش بایستی از محیط دهان تمیز شوند.

– سر دستگاه رادیوگرافی و دسته دستگاه لایت کیور بایستی با کاغذ غیرقابل نفوذ پوشیده شود. کاور بایستی برای هر بیمار تعویض گردد.

- محافظت در برابر صدمات تصادفات ناشی ازوسایل تیز مانند سوزن و بیستوری باید صورت گیرد. روی چنین سرسوزنی مجدداً پوشش نگذارید و یا آن را مجدداً استفاده نکنید و بلافاصله آن را از سر سرنگ خارج سازید. پس از استفاده این وسایل بایستی در یک پوشش غیرقابل نفود قرار گرفته و حتی المقدور از حوالی منطقه کار دور شوند و عیناً مانند وسایل آلوده تمیز شوند .

– حوله و پارچه بلافاصله پس از استفاده در کیسه غیرقابل نفود قرار داده شود. این وسایل نبایستی مجدداً در همان روز مورد استفاده قرار گیرند.

– حوله‌ها و پارچه‌ها بایستی با یک دزانفکتان و آب ?? درجه سانتیگراد برای مدت ?? دقیقه شسته شوند. چنانچه درجه حرارت پایینتری استفاده گردد بایستی از شوینده‌های مناسب حرارت پایین استفاده شود.

- محل آلوده به خون و یا دیگر مایعات بدن بایستی در یک محلول دزانفکتان مناسب غوطه‌ور شود ( ترجیحاً هیپوکلریت سدیم

نیم تا یک درصد) مخلوط دزانفکتان و خون بایستی شسته و مجدداً با دزانفکتان ضدعفونی گردد.

– دندانپزشک با پوست صدمه دیده نباید برای بیمار کار مستقیم دندانپزشکی انجام دهد. چنانچه مجبور به انجام کار شدید محل زخم را با یک پوشش مناسب بپوشانید. دستها را با آب و صابون،‌ بلافاصله پس از تماس با خون یا مایعات دهان بشوئید.


دفع مواد زاید

– کلیه سوزنها و دیگر وسایل تیز یکبار مصرف را پس از استفاده در یک ظرف مقاوم در بسته (مثل قوطی شیرخشک) جمع آوری کنید و روی آن جمله وسایل آلوده خطرناک را قید نموده سپس دور بریزید.

– در حد امکان باید از تماس دست با آمالگام یا جیوه خودداری شود.

- در مدخل فاضلاب ساکشن دستشویی وکراشوار صافی پلاستیکی گذاشته شود تا خرده‌های آمالگام جمع آوری گردد.

هر چند انتقال HIV از طریق بزاق به اثبات نرسیده است اما به منظور به حداقل رساندن موارد فوری احیاء دهان به دهان، ‌راههای هوایی، کیسه‌های احیاء تنفسی و یا وسایل تنفس دیگر باید در محلهایی که احتمال عفونت وجود دارد در دسترس باشد. مراقبین بهداشتی که ضایعات بازو یا درماتیت

ترشحی دارند باید از هر گونه مراقبت مستقیم با بیمار و دست زدن به وسایل مراقبت بیمار تا رفع این وضعیت معاف باشند.


تظاهرات دهانی ایدز

- سندرم اکتسابی نقص ایمنی (AIDS) در سال 1981و ویروسHIV به عنوان انبولوژی اْن سندرم در سال 1984 شناخته شد.

- ویروس HIV تمایل زیادی به سلولهای ایمنی دارد. این ویروس به سلولهای T-helper که در سطح خون مولکول CD 4 را دارند حمله می‌کند.

- چند هفته تا چند ماه پس از تماس اولیه با ویروس HIV در بعضی افراد علائمی از عفونت حاد ظاهر می شود . در بعضی از افراد زخم های دهانی و در بعضی از بیماران ضایعات پوستی اریتماتوز

ظاهر می شوند . این فاز حاد دو هفته طول می کشد . سه تا هشت هفته بعد از این فاز حاد تغییرات سرمی در بیماران ظاهر می شود .

- حفره دهان مکان شایعی جهت بروز علائم سندرم ایدز می‌باشد. شایعترین این ضایعات کاندیدیاز دهانی، لکوپلاکیای مودار، ‌بیماریهای پریودنتال غیرمعمول، سارکوم کاپوزی و لنفوم غیرهوچکین می‌باشد.


شناخت و درمان ضایعات دهانی ایدز

شناخت و درمان به موقع ضایعات دهانی ایدز یکی از وظایف مهم دندانپزشک می‌باشد. دندانپزشک باید به فرد آلوده به HIV کمک نماید تا حفره دهان خود را در طول دوره این بیماری سالم نگه دارد. معاینه کامل حفره دهان لازم می‌باشد. عفونت حاد دندانی و پریودنتالی باید درمان شوند. اهداف اولیه درمان حفظ یک محیط سالم (حفره دهان) به منظور راحتی و فانکشن بیمار می‌باشد. آموزش چهره به چهره روشهای بهداشت دهان و دندان

و ویزیتهای دوره‌ای الزامی است.


چه زمانی دندانپزشک به ایدز مشکوک شود؟

سمپتوم‌های (‌نظیر Angular cheilities ) می‌باشد.



– چنانچه بیمار جوانی از عفونت کاندیدایی رنج می‌برد
و مبتلا به یکی از


– چنانچه لکوپلاکی مویی در نواحی کناره زبان مشاهده شود.


- هنگامی که بیمار جوان پریودونتیت پیشرفته سریع داشته باشد


- زخمهای پوستی مخاطی مزمن ایدیوپاتیک یا ناشی از هرپس سیمپلکس.


-سندرم کاپوزی که نخست در فضای بوکال به شکل ضایعه هموراژیک تظاهر یابد.

بررسی روش جدید درمان ریشه دندان

در مطالعاتي كه توسط محققان ايراني انجام شد، روشي جديد و بسيار ارزان قيمت، براي درمان ريشه دندان در جراحي‌ها بررسي شد كه در اين روش ماده‌اي مؤثر معرفي شد تا جايگزين مواد قبلي مورد استفاده در دندان پزشكي‌ها شود.
حميد جعفر‌زاده، مجري اين پروژه گفت: در اين طرح به بررسي تطابق لبه‌اي در جراحي‌هاي ريشه دندان پرداختيم به منظور اينكه به ماده‌اي مناسب براي ترميم ريشه دندان دست پيدا كنيم.
وي افزود:‌ در اين طرح روي 3 ماده‌اي كه مي‌تواند در جراحي‌هاي ريشه دندان مؤثر باشد را بررسي و با هم مقايسه كرديم و براي اين مقايسه از ميكروسكوپ الكتروني استفاده كرديم كه دقت بالايي داشت.
جعفرزاده تصريح كرد: يكي از اين 3 ماده بررسي شده در اين طرح كاملا در دسترس و ارزان قيمت بود اما دو ماده ديگر افزوده خارجي بود و قيمت نسبتا بالايي داشت.
وي گفت: در اين مطالعات به اين نتيجه رسيديم كه از طريق تطابق لبه‌اي ماده با ديواره عاجي تفاوتي بين اين سه ماده نيست، پس مي‌توان از اين ماده در دسترس به جاي دو ماده MTA سفيد و خاكستري در درمان ريشه دندان استفاده كرد.
جعفرزاده افزود: براي اينكه هر ماده بتواند در دندانپزشكي مورد استفاده قرار بگيرد بايد پارامترهاي مانند سميت آنها بررسي شود و در صورتي كه از اين نظر تاييد شد مي‌توان از آن استفاده كرد.
وي گفت: اين پروژه كاملا انجام شده و منتظر بررسي ساير پارامترها براي جايگزين شدن اين ماده به جاي ساير موادي كه قبلا استفاده مي‌شد هستيم.
فارس